Κάθε παραγωγικό σύστημα διαρκεί στον χρόνο ως σύστημα αναπαραγωγής της κοινωνικής ζωής. Το καπιταλιστικό σύστημα, προσανατολισμένο στην παραγωγή υπεραξίας, ενδιαφέρεται για τις κοινωνικές ανάγκες μόνο με έμμεσο τρόπο: στο βαθμό που οι τελευταίες μπορούν να διατυπωθούν στην γραμματική του κεφαλαίου, παίρνοντας τη μορφή της αγοραστικής δύναμης ή του χρήματος που «πραγματοποιεί» την εμπορευματική αξία. Στη διαδικασία αναπαραγωγής του κεφαλαίου, δηλαδή της κοινωνικής ζωής σε μια ιδιαίτερη, αλλοτριωμένη μορφή της, δεν υπάρχει κανένα σταθερό κατώτερο ηθικό όριο ή αυτονόητο όσον αφορά το εργατικό κεκτημένο. Τον 19o αιώνα, ακόμη και η ποσότητα επαρκούς ποσότητας οξυγόνου στον εργασιακό χώρο δεν ήταν αυτονόητη. Τα πράγματα δεν φαίνεται να άλλαξαν ουσιαστικά τον 21ο αιώνα. Η κρίση κοινωνικής αναπαραγωγής της τελευταίας δεκαπενταετίας διαβρώνει αδιάκοπα το εργατικό κεκτημένο και παράγει περιττούς πληθυσμούς εγκαταλελειμμένους στην τύχη τους, ενώ εμποδίζει την αποτελεσματική διαχείριση της οικολογικής απειλής. Σε αυτό το ιστορικό συγκείμενο, ο προβληματισμός σχετικά με τον νεωτερικό μυστικισμό που ο Μαρξ ονόμασε «φετιχισμό του εμπορεύματος» επανέρχεται στο προσκήνιο. Οι νόμοι του κεφαλαίου εμφανίζονται στους ανθρώπους ως φυσικοί νόμοι, ανεξάρτητοι από την ανθρώπινη βούληση, που υποβιβάζουν τον μισθωτό εργάτη σε παθητικό θεατή της κοινωνικής υποβάθμισης ή του κοινωνικού αποκλεισμού του. Η κρίση κοινωνικής αναπαραγωγής προκαλεί βέβαια μια κρίση πολιτικής ηγεμονίας, η οποία, όμως, μπορεί να διαιωνίζεται συνθέτοντας μια εικόνα γενικευμένης παρακμής ή κοινωνικής βαρβαρότητας.
22
Φεβ
Φεβ