Τα νέα κοινωνικά κινήματα συνιστούν το ιστορικό απόσταγμα μιας διπλής κρίσης: αφενός της κρίσης του μεταπολεμικού καπιταλισμού που ήρθε αντιμέτωπος με εσωτερικές πολιτικές, οικονομικές και πολιτισμικές αντινομίες οι οποίες βιώθηκαν σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο ως ματαίωση των προσδοκιών περί αέναης καπιταλιστικής ευημερίας, και αφετέρου με την διάρρηξη που επιχειρήθηκε από την σκοπιά του κριτικού μαρξισμού με τον οικονομικό αναγωγισμό της ηγεμονικής μαρξιστικής θεώρησης, η οποία επικράτησε προτάσσοντας την διαλεκτική της νίκης ως αδιαμφισβήτητο υπόδειγμα πολιτικού αγώνα. Στην βάση αυτής της διπλής κρίσης αναπτύχθηκαν θεωρητικές οπτικές πέρα από την ως τότε κυρίαρχη σχολή της συλλογικής συμπεριφοράς (της παραδοχής πως η ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων αποτελεί το γέννημα ενός ανομικού υποδείγματος αντίδρασης απέναντι στις αρρυθμίες της καπιταλιστικής κανονικότητας), καθώς και σε ρήξη με το λειτουργιστικό υπόδειγμα. Αναδύθηκε έτσι η Θεωρία Κινητοποίησης Πόρων στο πλαίσιο της οποίας η ανάδυση των κοινωνικών κινημάτων προσλαμβάνεται και προτείνεται ως ένα δεσπόζον πολιτικό συμβάν το οποίο αποκρυσταλλώνει με τρόπο δυναμικό και συγκρουσιακό τη διεκδίκηση θέσεων και πόρων εντός της πολιτικής επικράτειας, με τους δρώντες να συνιστούν καθοριστικό παράγοντα γονιμοποίησης της κοινωνικής και πολιτικής διαμαρτυρίας. Επισημαίνεται εδώ πως η καθοριστική συμβολή της εν λόγω θεώρησης αφορά στην απόδοση στους συλλογικούς δρώντες χαρακτηριστικά ορθολογικής δράσης ενώ η κριτική που της ασκήθηκε στέκεται στο ότι στο πλαίσιο αυτής της θεωρητικής οπτικής υποτιμούνται τα δομικά αίτια της κοινωνικής σύγκρουσης ενώ υπερτιμάται η συμβολική διάσταση της κοινωνικής δράσης. Υπό αυτή την οπτική, κεντρική επιδίωξη συνιστά η υπέρβαση του διττού μεσσιανισμού που εντοπίζει τα νέα κοινωνικά κινήματα είτε αυτοτελώς στο φάσμα μιας ιστορικά αδιαμεσολάβητης άυλης χειραφέτησης , είτε εργαλειακά, ως δομικά αναποτελεσματική συνάρθρωση, στην επικράτεια της ανάξιας Λόγου, άναρθρης άρνησης. Πρόκειται εδώ για το εγχείρημα της συνάντησης μιας διαλεκτικής της παρέκκλισης, με μια διαλεκτική της ηγεμονίας, όπου τα νέα κοινωνικά κινήματα αναγνωρίζοντας το ταξικό είδωλό τους, και μη απεμπολώντας την μήτρα που τα κυοφόρησε ως άρνηση της κυριαρχίας που τα κατέστησε ορατά, να μετασχηματιστούν σε οικουμενική κατάφαση που θα υπερβαίνει τα κανονιστικά όρια του πολιτικού ανταγωνισμού αναμετρώμενη με τον ορίζοντα του συστημικά ανέφικτου, ως αρχετυπική προϋπόθεση για την ανάδυση και την έκβαση της κινηματικής δράσης.
26
Μαΐ
Μαΐ