Η απόδοση αιτιότητας βρίσκεται στον γνωστικό πυρήνα τόσο των κοινωνικών επιστημών όσο και της ιστορίας. Θεωρούμε συχνά πως πρόκειται για κάτι απλό, όμως επισταμένη διερεύνηση του ζητήματος αποκαλύπτει πως η αιτιότητα ούτε αυτονόητη είναι ούτε και μπορεί να αποδίδεται μηχανιστικά. Στη συνειδητοποίηση των δυσκολιών αυτών, ο ερμηνευτικός μεταδομισμός έτεινε να αντιδρά με ουσιαστική απόρριψη του προβλήματος, υπαινισσόμενος –πιο συχνά διαμέσου των γραμμών- ότι η διατύπωση γενικευτικών αιτιωδών κρίσεων (και, μαζί με αυτές, το ίδιο το επιστημονικό εγχείρημα) είναι πρακτικά ανέφικτη. Πρόκειται για μια ακόμη, ιδιαίτερα επικίνδυνη υπερβολή. Στόχος της εισήγησης αυτής (που βασίζεται στο Κεφάλαιο 4 του πρόσφατου βιβλίου του εισηγητή Στις διαδρομές της Ιστοριογραφίας: κριτική επισκόπηση από το πρίσμα της κοινωνικής επιστήμης –http://istoriografiasef.blogspot.gr/) είναι η παρουσίαση των πέντε –όπως υποστηρίζεται- βασικών τρόπων αντιμετώπισης του προβλήματος της αιτιότητας: (α) της πρότασης που κατέθεσε ο μεγάλος ιστορικός και ιστοριογράφος Ε H Carr στο κλασικό του What is History(1961)· (β) της προβληματικής των «δεσμών ευκαιριών» (opportunity setsκατά Elster)· (γ) της προσέγγισης της «αιτιώδους αλληλουχίας» (path dependence)· (δ) του λογικού δίπολου ικανών – αναγκαίων συνθηκών· και (ε) της κλασικής συγκριτικής μεθόδου. Αν και βασικά μεθοδολογικός, ο προβληματισμός που αναπτύσσεται πρόδηλα αφορά και την επεξήγηση του φαινομένου των συλλογικών δράσεων και της ανάδυσης κοινωνικών κινημάτων.