Με την έλευση της εποχής των «κρίσεων» στην Ευρώπη και την Ελλάδα αναδύθηκε μια πλειάδα κοινωνικών αντιστάσεων και προτύπων διεκδίκησης επιφέροντας ρηγματώδεις αλλαγές τόσο στο μεταπολιτευτικό θεσμικό πολιτικό σκηνικό, όσο και στα ρεπερτόρια συλλογικής έκφρασης της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Ανάμεσα σ’ αυτές, ιδιαίτερη αίγλη γνώρισε μια ιδιαίτερη κατηγορία δράσεων κοινωνικής ανθεκτικότητας καιαλληλεγγύης με κεντρικό γνώρισμα την επινόηση προτύπων και πρακτικών κατευνασμού των δυσμενών συνθηκών της καθημερινότητας και τη διατήρηση ενός ελάχιστου επιπέδου ευ ζην σε κοινοτική και τοπική κλίμακα. Οι πρωτοβουλίες αυτές αναλήφθηκαν από ένα ευρύ φάσμα ετερόκλητων δρώντων (συνελεύσεις γειτονιάς και οργανώσεις κοινωνικών κινημάτων, κυβερνητικοί φορείς, Εκκλησία, διεθνείς ΜΚΟ) και εκδηλώθηκαν μέσα από ένα πλήθος μορφών που άλλοτε έφεραν τα χαρακτηριστικά της adhoc φιλανθρωπίας και άλλοτε των ριζοσπαστικών εγχειρημάτων αυτο-οργάνωσης της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Στο φόντο αυτών των παρατηρήσεων και με εμπειρικό έδαφος τις δομές αλληλεγγύης που εμφανίστηκαν στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2011-2017, η παρούσα εργασία θέτει ένα διπλό στόχο. Αφενός, να αποσαφηνίσει εννοιολογικά και να ταξινομήσει το σύμπαν των δράσεων κοινωνικής αρωγής στο οποίο καταχρηστικά αποδίδεται κοινή ταυτότητα (κοινωνική ανθεκτικότητα ή/και αλληλεγγύη). Αφετέρου, να διερευνήσει εκείνες τις προϋποθέσεις και αλληλουχίες μικρότερων ή μεγαλύτερων διαδικασιών μέσα από τις οποίες τοπικά εγχειρήματα αλληλεγγύης είναι δυνατόν να επιτελέσουν λειτουργίες Ετεροτοπικής Πολιτικής πυροδοτώντας δυναμικές αμφισβήτησης της νεοφιλελεύθερης ορθολογικότητας στον αστικό χώρο. Τέλος, να εξετάσει την υπόθεση εργασίας εμφάνισης νέων τάσεων στην ηθική οικονομία της πολιτικής συμμετοχής σε αλληλεπίδραση με τους μακρόσυρτους μετασχηματισμούς που τεκταίνονται στο ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.
29
Νοέ
Νοέ