27 Ιανουαρίου – Εξέγερση και επανάσταση στη Μέση Ανατολή: μια συγκριτική προσέγγιση, 1936-1979-2011 (Σωτήρης Ρούσσος)

Η παρουσίαση αφορά την επίδραση εξεγέρσεων και επαναστάσεων στις περιφερειακές και διεθνείς ισορροπίες στην Μέση Ανατολή. Η βασική υπόθεση εργασίας είναι ότι σημαντικές εξεγέρσεις/επαναστάσεις έπαιξαν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση των δύο σημαντικότερων διεθνών συγκρούσεων στην περιοχή: της αραβο-ισραηλινής διαμάχης από τη δεκαετία του 1940 ως τη δεκαετία του 2000 και τον ανταγωνισμό μεταξύ του Ιράν και των συμμάχων του από την μια πλευρά και του Ισραήλ, των μοναρχιών του Κόλπου και των ΗΠΑ, από την άλλη. Η πρώτη διαμάχη συνδέεται με την λιγότερο γνωστή Μεγάλη Αραβική Εξέγερση στην υπό Βρετανική Εντολή Παλαιστίνη, την περίοδο 1936-1939 και η δεύτερη με την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Χωρίς να παραβλέπουμε τη σημασία του ρόλου του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων στην Μέση Ανατολή και των διεθνών οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων, η μελέτη των εξεγέρσεων/επαναστάσεων αυτών και του χαρακτήρα τους αναδεικνύει τον εξίσου σημαντικό ρόλο επαναστατικών διαδικασιών στην περιφερειακή ισορροπία. Πρόκειται για μια αγροτική εξέγερση και για μια επανάσταση των αστικών κέντρων (urban) που έχουν ως βασικά κοινά χαρακτηριστικά την αποδιάρθρωση παραδοσιακών οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων που οδηγούν σε σκληρές ταξικές συγκρούσεις, τον αντι-αποικιακό, αντι-δυτικό αγώνα και τον καίριο ρόλο του πολιτικού Ισλάμ. Τέλος, θα γίνει μια πρώιμη σύγκριση με τον χαρακτήρα και την επίδραση των εξεγέρσεων της «Αραβικής Άνοιξης» στην περιφερειακή ισορροπία.