Αν και είναι κοινώς πια παραδεκτό ότι τα κοινωνικά κινήματα αποτελούν κατεξοχήν φορείς της «κοινωνίας πολιτών» και ως τέτοιοι παρεμβαίνουν πολύ συχνά και ποικιλοτρόπως στην πολιτική διαδικασία, η συστηματική μελέτη της σχέσης κινημάτων και πολιτικής στην Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει πολύ, ως απόρροια ίσως της κυρίαρχης στην ελληνική βιβλιογραφία θεώρησης του δίπολου «υπερτροφικό κράτος-αδύναμη κοινωνία πολιτών». Η έξαρση ωστόσο του κινηματικού φαινομένου τα τελευταία χρόνια έχει προσελκύσει και στην Ελλάδα το ενδιαφέρον μελετητών/-τριών από διάφορες ακαδημαϊκές πειθαρχίες, οι οποίοι/-ες όμως σπανίως διαλέγονται με την πολύ αναπτυγμένη διεθνώς εξειδικευμένη βιβλιογραφία για τα κοινωνικά κινήματα και τη συλλογική δράση. Η παρούσα εισήγηση επιχειρεί να καλύψει αυτό ακριβώς το κενό –της εξέτασης της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής υπό το πρίσμα και τις μεθοδολογικές παραδοχές της κινηματικής βιβλιογραφίας. Ως ειδική μάλιστα εστία επιλέγουμε την πολύ κρίσιμη σχέση ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα και τα κοινωνικά κινήματα σε διάφορες χρονικές περιόδους της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. Από την κομματικοποίηση των κοινωνικών κινημάτων μέχρι το φαινόμενο των λεγόμενων «κινηματικών κομμάτων» (social movement parties) και από το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1970 μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα της κρίσης, η διαλεκτική κόμματος/κινήματος είναι καταλυτική για την ανάγνωση της παθογένειας ή/και της δυναμικής ενός πολιτικού συστήματος.
13
Δεκ
Δεκ