10 Ιουνίου – Στρατηγικοί μετασχηματισμοί του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στη νότια Πελοπόννησο: το παράδειγμα της Λακωνίας (Βαγγέλης Καρατζής)

Η παρούσα εισήγηση βασίζεται σε εργασία που βασίζεται σε υπό εξέλιξη έρευνα με θέμα την ένοπλη αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στον νόμο Λακωνίας κατά την περίοδο της Κατοχής (1942-1944). Σκοπός της είναι να αναδείξει αρχικά τις αιτίες και τις απαρχές του ένοπλου αγώνα στη νότια Πελοπόννησο, προτού προχωρήσει στη μελέτη των στρατηγικών και οργανωτικών μετασχηματισμών του μεγαλύτερου αντιστασιακού δρώντος, φωτίζοντας παράλληλα τις συγκρουσιακές διαστάσεις ανάμεσα στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, τις ένοπλες αντικομμουνιστικές/δοσιλογικές οργανώσεις που εμφανίστηκαν στην περιοχή, και τον βρετανικό παράγοντα. Το παράδειγμα της Λακωνίας συνιστά μια εξαιρετικά ιδιάζουσα περίπτωση στη φαινομενολογία της Εθνικής Αντίστασης, λόγω της ακραίας βίας που εξαπλώθηκε στον νόμο κατά την εν λόγω περίοδο και ουσιαστικά προλείανε το έδαφος για τα αιματηρά γεγονότα της Λευκής Τρομοκρατίας και του Εμφυλίου. Η μελέτη του λακωνικού παραδείγματος συμβάλλει στην κατανόηση των αιτιών της ένοπλης αντίστασης απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα, αποκαλύπτοντας επίσης τις συχνά αλληλοσυγκρουόμενες δυναμικές που αναπτύχθηκαν στην ελληνική περιφέρεια κατά την περίοδο της Κατοχής, αλλά και τους επιθετικούς τροπισμούς του αντιστασιακού κινήματος μακριά από τα κέντρα των εξελίξεων. Τέλος, η ιστορική σκοπιά της παρούσας εργασίας φιλοδοξεί να προσφέρει το απαραίτητο στέρεο υπόστρωμα πριν τη χρήση νέων εργαλείων με στόχο το αποφασιστικό προχώρημα ενός μακροχρόνιου διαλόγου που τροφοδοτείται από τις αναθεωρητικές ερμηνείες της πολιτικής βίας και του χαρακτήρα των δοσιλογικών οργανώσεων.