1 Απριλίου – Κρίση, αυταρχικός κρατισμός, και αντιστάσεις: η καταστατική σημασία του λαϊκισμού (Άγγελος Κοντογιάννης-Μάνδρος)

Η κρίση του 2008 δημιούργησε ισχυρούς πολιτικούς κλυδωνισμούς στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας και ως εκ τούτου επιτάχυνε τις προ-υπάρχουσες διαδικασίες αυταρχικής θωράκισης των κρατικών μηχανισμών· το φαινόμενο του «αυταρχικού κρατισμού» για το οποίο εγκαίρως και εμβριθώς είχε μιλήσει ο Νίκος Πουλαντζάς. Σε αυτό το πλαίσιο, οι δυνάμεις της πολιτικής αριστεράς αλλά και τα μεγάλα λαϊκά κινήματα που αναπτύχθηκαν την περίοδο 2010-2014 βρέθηκαν αντιμέτωπα με κρίσιμα ερωτήματα στρατηγικής. Τα βασικότερα εξ αυτών ήταν (α) το ζήτημα της λαϊκής κυριαρχίας, δηλαδή των μετασχηματισμών και οριοθετήσεων που διαμόρφωσαν η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και οι μηχανισμοί επιτροπείας ως προς την λειτουργία των «εθνικών» δημοκρατικών θεσμών, και (β) η δυνατότητα άρθρωσης ενός νέου ιστορικού μπλοκ ως απάντηση στις ανωτέρω δυναμικές. Με άλλα λόγια η δυνατότητα ιδεολογικής και πολιτικής ενοποίησης των υποτελών τάξεων και στρωμάτων στο πλαίσιο μιας δυνάμει αντι-ηγεμονικής πολιτικής πρότασης. Στο υπόβαθρο μιας σύντομης επισκόπησης των κοινωνικών μετασχηματισμών που προκάλεσε το πέρασμα από το βιομηχανικό στο μεταβιομηχανικό καπιταλισμό αλλά και της εμπειρίας των πρόσφατων κινημάτων η εισήγηση θα επικεντρωθεί στη σημασία του «δημοκρατικού λαϊκισμού» ή της «λαϊκό-δημοκρατικής έγκλισης» στο πλαίσιο μιας τέτοιας προσπάθειας, επιχειρώντας να καταδείξει τόσο την αναλυτική όσο και την πολιτική σημασία που διατηρεί το «λαϊκιστικό φαινόμενο» σε πείσμα του εννοιολογικού αμορφισμού που χαρακτηρίζει την σχετική βιβλιογραφία.